„Przez cały czas podróży batalionu, który miał zbierać sławę wojenną dopiero po przejściu pieszo szlaku od Laborca do Galicji Wschodniej, (…) prowadzono rozmowy mniej więcej takie, jakie przy odrobinie dobrej woli można zawsze zakwalifikować jako zdradę stanu (…) nawet w wagonie sztabowym, gdzie panowało duże niezadowolenie, ponieważ we Füzesabony przyszedł z pułku rozkaz dotyczący zresztą całej armii i obniżający oficerom porcję wina o ósemkę litra. Rzecz prosta, że przy takiej sposobności nie zapomniano i o szeregowcach, którym porcję sago pomniejszono o jedno deko dla szeregowca, co było tym bardziej zagadkowe, że nikt nigdy sago w wojsku nie widział. (…)
We Füzesabony zauważono także i to, że jedna z kompanii zgubiła kuchnię polową, a zauważono to dlatego, że na tej stacji miano wreszcie gotować gulasz z ziemniakami, na który taki nacisk kładł „latrinengeneral”. Dochodzenie ustaliło, że owej nieszczęsnej kuchni polowej w ogóle z Brucku nie zabrano i że niezawodnie stoi ona dotychczas gdzieś za barakiem numer sto osiemdziesiąt sześć, opuszczona i zimna.
Personel tej kuchni został mianowicie na dzień przed wyjazdem aresztowany i osadzony na odwachu za awantury na mieście, a umiał się tak sprytnie urządzić, że jeszcze ciągle siedział, podczas gdy jego kompania marszowa już dawno przejeżdżała przez Węgry.
Kompania bez kuchni została więc przydzielona do drugiej kuchni polowej, co oczywiście musiało doprowadzić do zatargów. (…) Ale w końcu okazało się, że ten gulasz z ziemniakami to tylko manewr, żeby żołnierzy zawczasu przyzwyczaić do tego, co się podczas wojny często zdarza, a mianowicie, że gdy się gulasz przyrządza, raptem przychodzi rozkaz „Alles zurück!” – gulasz się z kotłów wylewa i wszyscy muszą obejść się smakiem.
Było to więc coś w rodzaju ćwiczenia, nie takiego znowu tragicznego, ale w każdym razie pouczającego. Kiedy miano gulasz rozdawać, przyszedł rozkaz wsiadania do wagonów i po chwili pociąg pędził do Miszkovca. Nawet tam nie rozdano gulaszu, bo na torze stały rosyjskie wagony i szeregowcom nie pozwolono wysiadać. Żywa wyobraźnia żołnierzy ustaliła natychmiast, że gulasz będzie rozdawany dopiero w Galicji, po opuszczeniu pociągu, gdy okaże się, że jest zepsuty i gdy trzeba będzie wylać go jako niezdatny do użytku.
Następnie wieźli gulasz na Tiszalac, Sambor, a gdy już nikt nie przypuszczał, że gulasz będzie rozdawany, pociąg zatrzymał się w Nowym Mieście pod Sátoraljaújhely, gdzie znowu rozpalono ogień pod kotłami, gulasz odgrzano i rozdano go w końcu.”
Oczywiście „Przygody dobrego wojaka Szwejka”, z rozdziału „Z Hatvanu do granic Galicji”. Dzielny wojak jedzie na front tą samą trasą, jaką my przemierzaliśmy w naszej „podróży życia” w roku 2012 – tyle że my w drugą stronę, w kierunku Chorwacji, i nie pociągiem, a samochodem. I oczywiście nie na front.
Wspominamy z rozczuleniem tę wyprawę. A nazwy ze „Szwejka” właśnie potrąciły mi tę sentymentalną strunę jeszcze mocniej. Nawet gulasz węgierski wtedy jedliśmy! Wprawdzie nie w Füzesabony, a w Bukkabany, wcześniej zaś zwiedzaliśmy Sarospatak, lecz mnie szczególnie ujęła nazwa Sátoraljaújhely. Ani ją napisać (zrobiłam kopiuj-wklej), ani przeczytać, ani tym bardziej wymówić! To miejscowość tuż za przejściem granicznym, zatrzymaliśmy się w niej po opuszczeniu słowackiej Vlkiej (Malej też!) Trny – ach, te winnice i tokaj… W Sátoraljaújhely robiliśmy zakupy spożywcze na dalszą drogę. Chyba jakieś węgierskie specjały, ale po tylu latach już słabo pamiętam.
Ach, jak nam się marzy wybrać się jeszcze raz w taką podróż… Jutro będziemy mieli cotygodniowe ogniseczko, to sobie znowu posátoraljaújhelyujemy. 😀
Fotka – ponieważ nie mamy zdjęcia z Sátoraljaújhely, jest w zamian Sarospatak i Janek z zamkiem Rakoczego w tle.
